1. ปรัชญาสารัตถนิยม
ปรัชญานี้มีหลักการ คือ หนทางแห่งการอนุรักษ์วัฒนธรรมทางสังคม
(conservative road to culture) ปรัชญาสารัตถนิยม
นี้ถูกต้องเสมอ จะเน้นในด้านการเรียนรู้ การสร้างวินัยในตนเอง
2. ปรัชญานิรันตรนิยม
ปรัชญานิรันตรนิยม
เป็นปรัชญาที่มีพื้นฐานมาจากความเชื่อมาจาปรัชญาสาขาโทมัสนิยมสมัยใหม่
ปรัชญานิรันตรนิยม เกิดจากการสนธิคำจากคำว่า “สาระ+อัตถ” ดังนั้น
ปรัชญานิรันตรนิยม คือการศึกษาถึงเนื้อหาวิชาและแก่นสาระพื้นฐานส่วนสำคัญ
ปรัชญาสารัตถนิยมมาจากพื้นฐาน 2ปรัชญา ก็คือ
ปรัชญาจิตนิยมและปรัชญาสัจนิยม
3.ปรัชญาพิพัฒนาการนิยม
หลักการ เชื่อว่า “หนทางก้าวหน้าไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม” ปรัชญาพิพัฒนาการนิยม
เป็นปรัชญาที่เน้นการต่อต้านแต่การศึกษาแบบดั้งเดิมที่มักจะเน้นแต่เนื้อหาท่องจำอย่างเดียว
ไม่มีความคิดเป็นของตนเอง
ครูเป็นผู้จัดประสบการณ์หรือกิจกรรมที่เน้นการมีส่วนรวมอยู่บนพื้นฐานและความสนใจของผู้เรียน
เพื่อให้ผู้เรียนนำไปใช้ได้อย่างถูกต้อง
4.ปรัชญาปฏิรูปนิยม
หลักการเชื่อว่า “หนทางปฏิรูปเพื่อสร้างวัฒนธรรมใหม่” ปรัชญาปฏิรูปนิยม ปฏิรูป คือ การบูรณะหรือการสร้างขึ้นใหม่ ปฏิรูปนิยมจึงมุ่งการปฏิรูปสังคม
ขึ้นมา
5.ปรัชญาอัตถิภาวนิยม
หลักความคิดที่สำคัญของปรัชญา
1.เน้นความสำคัญของการดำรงอยู่
(a world of existing)
2.
ความจริงหรือสัจจะ เป็นแบบอัตนัย ซึ่งปรากฏในประสบการณ์ของแต่ละคน
2.เสรีภาพของบุคคลในการเลือกและรับผิดชอบในสิ่งที่ตนเลือก
จุดมุ่งหมายของแนวคิดนี้
คือ
การเน้นที่ชีวิตภายในของตัวบุคคลให้มีความรับผิดชอบ
ปรัชญาอัตถิภาวนิยม
เป็นปรัชญาที่ให้ความสำคัญกับองค์ประกอบที่ทำให้มนุษย์มีความสมบูรณ์การจัดการสิ่งแวดล้อมจึงมีผลต่อการเรียนรู้ของเด็กเป็นอย่างยิ่ง
เพราะการเรียนรู้ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในห้องเรียน
6.พุทธปรัชญา
พุทธปรัชญา ซึ่งได้แนวคิดมาจากพระพุทธศาสนา (Buddhism) และปรัชญาการศึกษาอื่นๆ
การศึกษาในพุทธปรัชญา คือ การศึกษาเพื่อให้เข้าใจความจริง เข้าใจความหมายของชีวิต และพัฒนาความรู้
ความจำ นิสัยและอื่นๆในทางที่เหมาะสม เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน
7. โรงเรียนวิถีพุทธ
โรงเรียนวิถีพุทธ มีหลักการ คือ การบูรณาการหลักไตรสิขา คือ ศีล
สมาธิ ปัญญา เน้นการฝึกให้เด็กเป็นคนที่ มีศีล มีสมาธิ มีปัญญาเป็นหลัก
มุ่งจัดกิจกรรมให้เด็กฝึกการคิด การวิเคราะห์
เน้นการพัฒนาสติให้มีการเชื่อมโยงความรู้
8. โรงเรียนสัตยาไส
โรงเรียนสัตยาไส มีหลักเพื่อต้องการมอบความรู้ให้กับเด็ก
ๆ ที่มาเรียน ไปพร้อม ๆ กับมอบความดีให้ไปด้วย โดยใช้หลักการวิถีพุทธ เช่น
ให้เด็กนักเรียนนั่งสมาธิ สวดมนต์ พร้อมสอนหลักคุณธรรม ควบคู่ไปกับการเรียน
ทำให้โรงเรียนสัตยาไสกลายเป็นอีกหนึ่งโรงเรียนที่พ่อแม่จำนวนมากต้องการส่งลูกให้เข้ามาเรียน